Aranan Þartlar
Sürücü belgesi alma zorunluluðu; Motorlu araçlarýn sürücü belgesi sahibi olmayan kiþiler tarafýndan karayolunda sürülmesine izin verilmesi yasaktýr.
Araçlar, bu konuda sýnýflarý belirtilen sürücü belgelerine sahip sürücüler ile çok taraflý anlaþmalara göre sürücü belgesi bulunan veya geçerli uluslararasý sürücü belgesi olan kiþilerce sürülebilir.
Sürücü adaylarýnda aranacak þartlar:
Sürücü belgesi alacaklarda aþaðýdaki þartlar aranýr;
A) Yaþ Þartý
1 - A1, A2, F ve H sýnýfý sürücü belgesi alacaklarýn 17,
2 - B ve G sýnýfý sürücü belgesi alacak olanlarýn 18,
3 - C, D ve E sýnýfý sürücü belgesi alacak olanlarýn 22 (Üniversitelerin sürücü eðitimi veren yüksek okullarýndan mezun olanlarda bu þart aranmaz.), yaþýný bitirmiþ olmalarý,
B) Öðrenim Þartlarý
F,G ve H sýnýfý sürücü belgesi alacaklarýn ilkokulu, A1, A2, B, C, D ve E sýnýfý sürücülerin en az ortaokulu veya 8 yýllýk temel eðitimi bitirmiþ olmalarý,
C) Saðlýk Þartlarý
Sürücü belgesi alacaklarýn, resmi ve özel saðlýk kuruluþlarýnda Ýç Hastalýklarý, Ortopedi, Göz, Kulak-Burun-Boðaz ve Psikiyatri uzmanlarý bulunan Saðlýk Kurulunca, yönetmelikte belirtilen esaslara göre "Sürücü Olur" raporu almalarý gerekir. Ortopedist bulunmadýðý takdirde Genel Cerrahtan, Psikiyatri uzmaný bulunmadýðý durumlarda Nörölog veya Psikologtan görüþ alýnarak Saðlýk Kurulu kararýný verir. Saðlýk Kurulu raporuna bir defaya mahsus olmak üzere itiraz halinde Saðlýk Bakanlýðý nihai karar için sürücü adayýný bir baþka Devlet Hastanesi Saðlýk Kurulu'na sevkeder. Ancak, verilen saðlýk raporlarýnýn eksik veya gerçeðe uygun olmamasýnýn tesbiti halinde, sorumlular hakkýnda Türk Ceza Kanununa göre iþlem yapýlmakla birlikte, bu tabiplerin daha sonra verecekleri raporlar da geçersiz sayýlýr.
D) Eðitim ve Sýnav Þartý
Sürücü kursuna katýlmýþ ve yapýlan sýnavlarý da baþararak sertifika almýþ olmalarý
E) Hükümlü Olmama Þartlarý
Türk Ceza Kanunu'nun 403 ve 404 üncü maddeleri ile 572/2-3 maddelerinden ikiden fazla ve 1918 Sayýlý Kaçakçýlýðýn Men ve Takibine Dair Kanun'un 28 ve 29 uncu maddeleri, 6136 Sayýlý Ateþli Silahlar ve Býçaklar Hakkýnda Kanunun 12 inci Maddesinin 3 üncü ve takip eden fýkralarýndaki suçlardan hüküm giymemiþ olmalarý,
Önceden verilmiþ ayný sýnýf ve baþka sürücü belgesinin bulunmamasý, sürücü belgelerinin süresiz alýnmamýþ olmasý veya geçici olarak geri alýnmýþ ise sürenin dolmuþ bulunmasý zorunludur.
Türk ve yabancý kiþilerin dýþ ülkelerden aldýklarý sürücü belgeleri ile ülkemizde araç kullanmalarýna ve bunlarýn deðiþtirilmesine iliþkin esaslar aþaðýda gösterilmiþtir.
a - Türk vatandaþlarý ile ilgili kanunlar ile ikili ve taraflý anlaþma hükümleri saklý kalmak üzere yabancý kiþiler, dýþ ülkelerden alýnmýþ, cinsi için geçerli sürücü belgeleri ile ülkemizde yabancý ve Türk plakalý araçlarý sürebilir.
Ancak;
Turistler ve geçici bir süre için gelenler dýþýnda herhangi bir iþ, hizmet veya eðitim amacýyla ülkemizde bulunan yabancýlarýn ise Konsolosluk veya noter tarafýndan tercüme edilmiþ tasdikli sürücü belgesi örneklerini sürücü belgesi ile birlikte yanlarýnda bulundurmalarý mecburidir.
b - Yurda dönüþlerinde Türk vatandaþlarýnýn,
Ýlgili Kanunlar ile ikili ve çok taraflý anlaþma hükümleri saklý kalmak üzere de istekleri halinde yabancýlarýn, dýþ ülkelerden aldýklarý
sürücü belgeleri, eðitim ve sýnav þartý aranmadan karþýlýðý veya dengi olan sürücü belgeleri ile deðiþtirilir.
Ancak, Türk vatandaþlarý yurda dönüþlerinde bir yýl içinde sürücü belgelerini deðiþtirmedikleri takdirde, deðiþtirinceye kadar araç kullanamazlar.
Bu belgeler deðiþtirilirken;
1 - Eðitim ve sýnav þartý hariç, sürücü belgesi alacaklar için aranan yaþ, öðrenim, saðlýk ve Karayollarý Trafik Kanununda belirtilen, Türk Ceza Kanunundaki belli suçlardan hükümlü olmama þartlarý aynen aranýr.
Ýkili veya çok taraflý anlaþma hükümleri ile uygulamalar saklý kalmak üzere yabancýlardan diplomatik muafiyeti olanlar için hiçbir þart aranmadan beyanlarý ile yetinilir. Diðer yabancýlar için belgeleri deðiþtirmekle birlikte gerektiðinde Dýþiþleri Bakanlýðý aracýlýðý ile inceleme ve araþtýrma yapabilirler.
2 - Müracaat sýrasýnda gereken iþlemler aynen yapýlmakla birlikte;
a - Dýþ ülkelerden alýnan sürücü belgesinin aslý ve noterden veya Dýþ Temsilciliklerimizden alýnmýþ tasdikli tercümesi istenir. Yetkili memurca müracaat formuna kayýt konarak karþýlaþtýrma yapýldýktan sonra aslý ilgiliye geri verilir.
b - Geçici olarak alýnmýþ olan yabancý ülke sürücü belgeleri ile Uluslararasý sürücü belgeleri deðiþtirilmez.
c - Üzerinde kazýntý, silinti olanlar, açýkça þüphe doðuran iz ve belirtiler bulunanlar ile deðiþtirilmelerine esas olacak bilgi derlenmemiþ olanlardan tereddüt edilenler için aslý ve tercümesi ile Emniyet Genel Müdürlüðünün görüþlerine baþvurulur.
3 - Belgesini deðiþtirenler bir üst sýnýf belge almak isterse deðiþtirme iþlemi yapýlmadan uygulamalý sýnavlara alýnýrlar.
Ancak bunlardan; C,D ve E sýnýfý belge almak isteyenlerden 22 yaþýný bitirmiþ olma þartý aranýr.
A1 - Sýnýfý Sürücü Belgesi : Motorlu bisiklet kullanacaklara,
A2 - Sýnýfý Sürücü Belgesi : Motorsiklet kullanacaklara,
B - Sýnýfý Sürücü Belgesi : Otomobil, Minibüs veya kamyonet kullanacaklara,
C - Sýnýfý Sürücü Belgesi : Kamyon kullanacaklara,
D - Sýnýfý Sürücü Belgesi : Çekici kullanacaklara,
E - Sýnýfý Sürücü Belgesi : Otobüs kullanacaklara,
F - Sýnýfý Sürücü Belgesi : Lastik Tekerlekli Traktör kullanacaklara,
G - Sýnýfý Sürücü Belgesi : Ýþ Makinasý türünden motorlu araç kullanacaklara,
H - Sýnýfý Sürücü Belgesi : Özel tertibatlý olarak, imal, tadil veya teçhiz edilmiþ motorsiklet veya otomobil türünden araçlarý kullanacak hasta ve sakatlara,
K - Sýnýfý Sürücü Aday Belgesi : Ýki veya çok taraflý anlaþmalar uyarýnca sýnýflarýna göre araç kullananlara belli süre ile verilen belgedir.
SÜRÜCÜ BELGELERÝNE AÝT ESASLAR
Araç kullanma yetkisi:
1. A1, F,G ve H sürücü belgeleri ile yalnýz kendi sýnýflarýndaki araçlar
2. A2 sýnýfý sürücü belgesi ile A1,
3. B sýnýfý sürücü belgesi ile F,
4. C sýnýfý sürücü belgesi B ve F
5. D sýnýfý sürücü belgesi ile B,C ve F,
6. E sýnýfý sürücü belgesi ile B,C ve F,
Sýnýfý sürücü belgesi ile kullanýlan araçlar da sürülebilir.