ÞOK - BAYILMA VE KOMADA ÝLKYARDIM
ÞOK
Çeþitli nedenlerle baðlý olarak dolaþým sisteminin yetersizliði sonucu vücudun her yerine yeterli kan akýþýnýn saðlanamamasý nedeniyle sistemlerdeki çalýþma yetersizliðidir. Dolaþým yetersizliðinden bütün vücut organlarý etkilenmekle birlikte ilk önce etkilenecek olan organ beyindir.
Nedenleri
> Ýç ve dýþ kanamalar
> Þiddetli aðrýlar
> Ani korku ve heyecanlar
> Geniþ yanýklar ve zehirlenmeler
> Aþýrý su ve tuz kaybý ya da enfeksiyonlar
> Kalp krizleri ve yüksek ateþ
Belirtileri
> Huzursuzluk ve endiþe hissi
> Nabýz atýþýnýn hýzlý fakat hissedilmesinin zayýf olmasý
>Yüzeysel solunum soðuk cilt ve titreme
>Vücut ýsýsýnýn hýzla düþmesi ve deride solukluk
> Bilinç kaybý kan basýncýnda düþme
> Göz bebekleri büyüklüðü ve bulantý kusma
Ýlkyardým
> Kanama varsa durdurulmalýdýr
> Þok pozisyonuna alýnýr (Ýç kanamalar hariç). Sýrtüstü yatar vaziyette baþ aþaðýda, bacaklar yukarýda, üstü örtülü baþý yana çevrilmiþ pozisyondur.
> Soluk yolu açýk tutulur.
> Bilincinin açýk kalmasý saðlanýr
> Bilinci açýk ve iç kanama yoksa ýlýk içecekler verilebilir
> Üzeri örtülür.
BAYILMA
Beyine giden oksijenin çeþitli sebeplere baðlý olarak azalmasý nedeniyle kýsa süreli geçici ya da kýsmen bilinç kaybýna bayýlma denir
Nedenleri
Kan kaybý, kan görme,kan basýncýnýn düþmesi,havasýzlýk, stres, nabýzda artma, zayýflama, yüzün sararmasý, açlýk , kan þekerinin düþmesi, þiddetli aðrýlar, çok sýcak, yüksek ateþ, kansýzlýk.ani heyecan
Belirtileri
> Bas dönmesi, göz kararmasý ve soðuk terleme
> Solunumun sýk ve yüzeysel olmasý
> Kaslarýn gevþemesi, hareket edememe
> Kendinden geçme ve bilinç kaybýnýn oluþmasý
Ýlkyardým
> Sýký giysileri gevþetilir hava almasý saðlanýr
> Þok pozisyonuna alýnýr ve sýcak tutulur
> Duyu organlarý uyarýlýr solunum kontrol edilir
> Yüz ve ense soðuk su ile yýkanýr takma diþi varsa çýkarýlýr.
> Tokat atýlmaz, yakýn mesafeden uzun süre alkol koklatýlmaz
> Ayýldýktan sonra yeterli süre dinlendirilir.
KOMA
Hareket sisteminin duyu organlarýnýn çalýþmadýðý ve uyaranlara karþý tepki verilmeyen derin bir bilinç kaybý ve uyku halidir.
Nedenleri
Baþ travmalarý,beyin kanamasý,kanamalara baðlý þok, elektrik þoku,,alkol ve zehirlenmeler, suda boðulma,bazý hastalýklar,sýcak çarpmasý, donma
Belirtileri
Bilinçsizlik, uyku Hareketsizlik, halsizlik Uyarýlara cevap vermeme refleks kayýplarý hýrýltýlý solunum
Ýlkyardým
> Hava yolu hortumu takýlarak soluk yolu açýk tutulur
> Solunum durmuþsa suni solunum yapýlýr
> Vücut ýsýsý korunur
> Uygun pozisyonda sevk edilir
.
KALP DURMASI
Kalp, dolaþým sisteminin merkezidir. Bir dakika içinde yetiþkin bir kiþide 60?80 defa kasýlýp gevþeyerek tüm vücut organlarýna iletir ve hücreler, dokular için yaþamsal önemdeki maddeleri taþýr. Ayrýca hücrelerden artýk maddelerin alýnarak boþaltým sistemine gönderilmesinde rol oynar.
Belirtileri
> Nabýz hissedilmez ve göz bebekleri büyür
> Bilinç ve refleksler kaybolur
> Solunum durur ve vücut ýsýsý düþer
> Deri kül rengi olur daha sonra morarýr.
Kalp masajý
Kalp masajýna, kalbin durmasýndan sonra 5 dakika içinde baþlanmalýdýr. Yoksa yapýlacak masajýn hiçbir faydasý olmaz. Çalýþan kalbe hiçbir zaman masaj yapýlmaz.
YETÝÞKÝNLERDE
> Kazazede sert bir zemine sýrtüstü yatýrýlýr.
> Ýlkyardýma kazazedenin yan tarafýnda diz çöker
> Kalp masajýnýn yapýlacaðý yer belirlenir
> Kalp masajý göðüs kemiðinin 1/3 alt kýsmýna uygulanýr.
> Bir elinin ayasýný 1/3 kýsmýna , diðer elini de öbür elinin üzerine koyar .
> Basýnç ellerin ayasý ile yapýlmalýdýr. Kollar gergin olmalýdýr.
> Ellerin ayalarý Ýle 5?7 cm. esnetecek kadar basýnç yapýlýr
> Bu iþlem 1 dakikada 60?80 kez tekrarlanýr.
Her bir dakikada 10 saniye süren kontroller yapýlýr kalp çalýþmýþ ise hemen masaja son verilir.
Çocuklarda
Daha az basýnçla ya tek el ayasý veya parmak uçlarý ile dakikada 80?100 kez yapýlýr.
Bebeklerde
Baþparmakla ayný noktaya 100?120 kez daha az basýnçla uygulanýr.
KALP MASAJININ VE SUNÝ SOLUNUMUN BÝRLÝKTE UYGULANMASI
Kazazedenin hem kalbi durmuþ hem de solunumu durmuþ ise
Tek Ýlkyardýmcý varsa
> Önce 2 suni solunum
> Sonra 15 kalp masajý
Ýki Ýlkyardýmcý varsa
> 1 suni solunum
> 5 kalp masajý
Ýki ilkyardýmcý ile kalp masajý ve suni solunum uygulanýrken dikkat edilmesi gereken iþlemlerin sýrayla yapýlmasýdýr.Birinci ilk yardýmcý suni solunum yaparken ikinci ilkyardýmcý bu iþlem bitmeden kalp masajý yapmaz