KANAMANIN DURDURULMASI VE DOLAÞIMININ
SAÐLANMASI KANAMALARDA ÝLKYARDIM UYGULAMASI
VE ÇEÞÝTLERÝ
Kanýn yaralanma ya da hastalýklar nedeniyle damarlarýn yýrtýlmasý sonucu vücuttan dýþarý ya da vücut boþluklarýna doðru akmasýna kanama denir.
Vücut aðýrlýðýnýn 1/13'ii kandýr. Ýnsan vücudunda bulunan kanýn %20'si kanamalarla kaybedilirse hayati tehlike oluþur. Bu sebeple kanamalarýn durdurulmasý hayat kurtarma açýsýndan çok önemlidir..
Atardamar Kanamasý : Atardamarlar kalbimizden yüksek basýnçla pompalanan kaný hücrelere ileten, toplardamarlarýn tersine kol ve bacakta derinde yol alan damarlardýr. Atardamardan olan kanamalarda, açýk renkli kanýn, yara aðzýndan kalp atýmýna uyumlu þekilde fýþkýrarak çýktýðý izlenir. Genellikle durdurulmasý daha zor olan, hayati tehlike yaratan kanamalardýr.
Toplardamar Kanamasý:Toplardamarlar hücrelerden dönen kaný kalbe taþýyan, düþük basýnçlý kan akýmý olan damarlardýr. Cilde yakýn, yüzeysel toplardamarlar kol ve bacak, el, ayak sýrtýnda rahatça seçilebilir. Toplardamar kesikleriyle olan kanamalarda koyu renkli, taþma tarzýnda kan kaçýþý görülür. Çoðu kez doðrudan baský uygulayarak kontrol altýna alýnabilir. Genellikle yaþamý tehlikeye sokmaz.
Kýlcal damar Kanamasý : Kýlcal damarlar hücrelere ulaþan son damar uzantýlarýdýr. Çok ince olup içlerinde çok az kan bulunduðu için zedelenme, kesilmelerinde ancak sýzýntý tarzýnda ve hafif bir kanama olur. Bir kesik ya da darbe sonrasý ortaya çýkabilir. Hemen her zaman, dýþ müdahale olmasa bile, kendiliðinden sona erer. Hayati tehlike yaratmaz.
Kanýn Aktýðý Yere Göre Kanamalar
Dýþ kanama : Kan organlardan vücudun dýþýna doðru akar ve kanayan yer gözle görülebilir.
Ýç kanama :Kan damarlardan vücut boþluklarýna doðru akar ve gözle görülemez ancak belirtiler sayesinde tespit edilebilirler.
> Zayýf ve hýzlý nazýz atýmý
> Soluk ve nemli deri
> Gözler donuktur ve refleks tepkiler azalýr
> Baþ dönmesi, baygýnlýk
> Susuzluk hissi
> Bulantý - kusma
> Yüzeysel ve sýk solunum
> Bazen kanayan bölgede sertlik
> Organlardan kan gelmesi
Beyin kanamalarýnda kulak ve burundan akciðer kanamalarýnda aðýzdan gelir.
GEÇÝCÝ KANAMA DURDURMA YÖNTEMLERÝ
Kanayan yere parmak bastýrmak
Kanayan damar parmakla kemik arasýnda sýkýþtýrýlarak kanama durdurma yöntemidir.Temiz el ya da parmakla kanayan yere basýnç uygulanýr .Ýlkyardým çantamdaki mikropsuz gazlý bez yaranýn üstüne konur ve üzerinden parmakla bastýrýlýr.
Basýnç noktalarýna baský uygulamak
Vücuttaki belli basýnç noktalarýna basýnç uygulayarak kanama durdurma yöntemidir.
> Kafa derisi bölgesi kanamalarýnda, kulak önüne iki parmakla bastýrýlýr.
> Kanama baþ ve yüzün bir tarafýnda ise, yaralýnýn arkasýna geçilerek dört parmakla alt çenenin hemen altýnda boyun baþlangýcýna bastýrýlýr.
> Omuz ve boyundaki kanamalarda köprücük kemiðinin Ýç kýsmýna baþparmak içerde diðer parmaklar dýþarýda tutulacak þekilde bastýrýlýr.
>Koldaki kanamalarda, kolun iç kýsmýnda koltuk altýna yakýn nabýz olan noktaya parmakla bastýrýlýr.
>Bacaktaki kanamalarda, kasýk kývrýmýnýn iç kýsmýna iki elin baþparmaðý ile bastýrýlýr
Kanayan yeri kalp düzeyinden üstte tutmak
Kanayan yeri kalp seviyesinin üzerinde tutmak suretiyle kanama azaltma yöntemidir.
ÝLKYARDIM MALZEMELERÝ KULLANARAK KANAMA
DURDURMA YÖNTEMLERÝ
Basýnçlý sargý uygulama
Kanayan yerin üzerine terniz bir bez veya gaz bezi konur. Sonra sargý bezi veya kravat, eþarp ile birkaç tur sarýldýktan sonra daha önce hazýrlanmýþ olan tampon (pamuk, gazlý bezden veya sert malzemelerden olabilir.) sargýnýn üzerine yerleþtirilir. Sonra 3 ya da 4 tur daha sarýlýr ve organ kalp düzeyinden üstte tutulur. Bu uygulamada önemli olanyalnýz kanayan yerdeki damarýn üzerine basýnç yapmaktýr.
Turnike uygulamasý
Kol ve bacaktaki büyük kanama durdurulmasýnda en etkili yöntemdir.
Turnike : Tek kemik üzerine uygulanan ve damarýn deri ile kemik arasýna sýkýþtýrýlmasýný amaçlayan yöntemdir. Sýkma baðý olarak da adlandýrýlan bu yöntem vücutta koldaki ve ayaktaki tek kemikler üzerinde uygulanýr.
Sýkma baðý olarak ilkyardým çantasýndaki turnike kullanýlabileceði gibi 5?6 cm.lik elastik bandaj, kravat, büyük bez mendil, eþarp, kaþkol, fular çorap gibi malzemeler kullanýlabilir.
> Turnike malzemesi uygulanacak yere (el ve koldaki kanamalar için omuz ile dirsek arasýna , bacak ve ayaktaki kanamalar için diz Ýle kalçaarasýna) yerleþtirilerek 2 kez sarýlýr ve 2 düðümle baðlanýr.
> Ýkinci düðümün ortasýna turnike çubuðu olarak sert bir malzeme yerleþtirilerek kanama duruncaya kadar bu çubuk döndürülmek suretiyle sýkýlýr.
> Kanama durduðu zaman çubuk bir baþka düðümle sabitleþtirilir.
> Turnike uygulamasýna en fazla 2 saat devam edilir.Ýlk bir saat içerisinde her 15 -20 dakikada bir 5 ? 10 saniye gevþetme uygulanmak zorundadýr.Uygulama 1 saati geçtikten sonra gevþetme zamanýný her 10 dakikada bir olarak ayarlamak gerekir
BURUN KANAMASI
Burun kanamasý herhangi bir iç hastalýða ya da etkene baðlý deðilse yani kendi kendine meydana gelmiþse
> Kiþi oturtulur ve baþý yüze yakýn hafif aþaðý eðilir.
> Burun delikleri 2 parmakla sýkýþtýrýlýr.
> Buruna ve enseye soðuk tatbiki yapýlýr.
> Yüz soðuk su ile yýkanabilir.
> Eðer durmuyorsa sargý bezi ile tampon yapýlýr
> Hala durmamýþsa hemen hekimine sevk edilir.
Tasarým ve Kodlama Yaztek Teknoloji