MOTOR VE ARAÇ TEKNÝÐÝ
Motorun tanýmý
MOTORLARIN DIÞINDAKÝ ÇALIÞMA SÝSTEMLERÝ
A- ATEÞLEME SÝSTEMÝ
B- YAKIT SÝSTEMÝ
C- YAÐLAMA SÝSTEMÝ
D- SOÐUTMA SÝSTEMÝ
E- MARJ SÝSTEMÝ
F- ÞARJ SÝSTEMÝ
E- ÞARJ SÝSTEMÝ
GÖREVÝ: Þarj sistemi, motor çalýþmaya baþladýðý andan itibaren aracýn elektrik ihtiyacýný karþýlar ve aküyü þarj eder. Bir araç için gerekli elektrik enerjisini þarj sistemi saðlar. Araç stop halde iken elektrik üretimi olmaz fakat elektrik ihtiyacý var ise bu daha önce elektrik depo edilmiþ olan akümülatörden karþýlanýr. Araç stop halde iken uzun süre elektrik kullanýlýr ise bir müddet sonra akümülatördeki elektrik de biter.
PARÇALARI :
Alternatör (þarj dinamosu), Konjektör (regülatör) , Vantilatör kayýþý, Þarj lambasý ,
1.Alternatör(þarj dinamosu), krank mili kasnaðýndan vantilatör kayýþý ile aldýðý mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çevirir.
2.Konjektör (regülatör), alternatörün ürettiði elektriðin volt ve akýmýný ayarlar. Aracýn devri arttýkça alternatörden yüksek akým çýkar. Alternatörden çýkan bu yüksek akým ve voltajý ayarlar, tesisata ve aküye gönderir. Araçta ampuller sýk sýk patlýyorsa veya akü su kaybý fazlaysa konjektör arýzalý olabilir.
3.Vantilatör kayýþý çok sýký ise alternatör yataklarý bozulabilir.Vantilatör kayýþýnýn koptuðu "ilk olarak" þarj ikaz lambasýndan anlaþýlýr.Vantilatör kayýþý gevþekse araç hararet yapar.Vantilatör kayýþý parmakla bastýrýldýðýnda 1-1,5 cm gerginlikte olmalýdýr
4.Þarj lambasý, þarj sisteminin çalýþmadýðýný ikaz eder. Yani alternatör, konjektör vs. arýzasýný belirtir.
Marþa basýlýp motor çalýþtýðýnda þarj ikaz lambasý sönmelidir. Þarj lambasý yanýyorsa aracýn durdurulup kontaðýn hemen kapatýlmasý gerekir. Motor çalýþtýðý halde þarj ikaz lambasý yanýyorsa vantilatör kayýþý gevþek olabilir yada alternatör kablo baðlantýlarý gevþek veya alternatör kömürü aþýnmýþ olabilir.
F- MARÞ SÝSTEMÝ
GÖREVÝ: Marþ sistemi motora ilk hareketi verir.
PARÇALARI: Akü, Kontak anahtarý, Marþ motoru, Volan diþlisidir.
SÝSTEMÝN ÇALIÞMASI :
Marþa basýldýðýnda marþ motorunun marþ diþlisi volanýn üzerindeki diþlileri kavrar ve volaný döndürür.Volan da kranký döndürerek, motora gerekli ilk hareketi verir. Marþ motoruna ilk hareketi ise akü verir.
Marþ diþlisi 80-100 dev/dak ile döner. Marþa basma süresi 10-15 saniyedir.Marþa basa basa akümülatör boþalýr. Akü biter ve baþka bir aküyle takviye yapýlacaksa her iki akünün (+) kutup baþlarý (+) kutup baþlarýyla, (-) kutup baþlarý ise (-) kutup baþlarýyla birleþtirilir. Buna Akü takviyesi denir. Her iki akünün de voltajý ayný olmalýdýr. Dijital göstergeli araçlarda akü takviyesi yapýlmaz.
Marþ durumunda marþ motoru hiç dönmüyorsa, týk diye bir ses geliyorsa,ayrýca korna da çalmaz ise: Akü kutup baþlarý gevþek veya Akü kutup baþlarý oksitlidir.Marþa basýldýðýnda marþ motoru yavaþ dönüyorsa sorun aküde kutup baþlarý gevþek olabilir veya akü zayýflamýþ olabilir.
Marþ durumunda marþ motoru güzel dönüyor fakat araç çalýþmýyorsa ateþleme veya yakýt sistemi arýzalýdýr.
Marþ selenoidi marþ sisteminin bir elemanýdýr.Motor çalýþýrken marþ yapýlýrsa volan diþlisi ve marþ diþlisi zarar görür. Marþa basýp motor çalýþtýrýldýðýnda kýrmýzý renkli yað ve þarj lambalarýnýn sönmesi gerekir .Sönmüyor veya araç giderken yanýyor ise motor hemen stop edilir.