Sayfalar: 1- 2- 3- 4- 5- 6- 7- 8- 9- 10- 11- 12

 

Motorun tanımı

 

MOTORLARIN DIŞINDAKİ ÇALIŞMA SİSTEMLERİ

 

A- ATEŞLEME SİSTEMİ
B- YAKIT SİSTEMİ
C- YAĞLAMA SİSTEMİ
D- SOĞUTMA SİSTEMİ 
E- MARJ SİSTEMİ 
F- ŞARJ SİSTEMİ

 

 

 

 

 

C-  SOĞUTMA SİSTEMİ

GÖREVİ: Yanma sonucu açığa çıkan ısının motor parçalarına zarar vermeyecek değere düşürülmesini sağlamaktır.

PARÇALARI : Radyatör, Vantilatör,Devir daim (su) pompası,Termostat,Hararet (ısı) gösterici,Hararet (ısı) müşiri, Fan motorudur.

1.Radyatör, soğutma suyuna depoluk eder.Radyatöre konacak suyun seviyesi peteklerin üzerinde olmalıdır.Radyatöre konacak suyun içilecek temizlikte ve temiz su olması gerekir. Radyatöre su ilavesi araç rölantide çalışırken ılık ve kireçsiz su konularak yapılır.Donmayı önlemek için radyatöre antifriz ilave edilir. Çok sıcak bir motorda radyatör kapağı hava basıncı alındıktan sonra açılır.

2.Vantilatör kayışı V şeklindedir. Kayış gerginliği 1-1,5 cm civarında olmalıdır. Vantilatör kayışı hareketini krank mili kasnağından alır ve vantilatör kayışı devir daim pompası ve alternatörü (şarj dinamosunu) çalıştırır. Motor ısısının aniden yükselmesinin sebebi kayış kopması olabilir.

3.Devir daim pompası vantilatör kayışından hareket alır. Radyatördeki soğuk suyu su kanallarına yollar. vantilatör kayışı koparsa motor hararet yapar. Hava soğutmalı motoru, su soğutmalı motordan ayıran bir diğer özellik hava soğutmalı motorda radyatör ve su pompasının olmamasıdır.

4.Termostat silindir kapağı su çıkışındadır. Motorun sıcaklığını çalışma sıcaklığında sabit tutar.Termostatı sökülmüş motor, gereğinden soğuk çalışır, aşınmalar artar ve verim düşer.  Su olduğu halde motor fazla ısınıyorsa, termostat arızalıdır.

5.Hararet göstergesi aracın çalışma sıcaklığını sürücüye iletir,çalışmıyorsa hararet (ısı) müşiri arızalı olabilir.

Soğutma sisteminde su azalıyorsa silindir kapak contası arızalı veya radyatör delik,radyatör kapağı bozuk, radyatör hortum ve kelepçeleri arızalı veya delik,kalorifer hortumları delik veya termostat arızalı olabilir.

Motorun hararet yapmasının nedenleri:

->vantilatör kayışının gevşek veya kopuk olması,

->Radyatör kapağının bozuk olması,
->Radyatör peteklerinin tıkanması,
->Radyatörde suyun azalması,
->Termostatın arızalı olması,zamanında açmaması,
->Motor soğutma suyu kanallarının tıkalı olması,
->Uygun vites ve hızda gidilmemesi,
->Otomatik fanın arızalı olması veya fan müşürünün arızalı olması.

->Silindir kapak contasında kaçak varsa,

->Kalorifer hortumlarında kaçak varsa.

Motor çok sıcakken radyatöre soğuk su konursa silindir kapağı ve blok çatlayabilir.

Arıza ve Bakım:
-- Hava soğutmalı motorda hangi parçalar yok? --Su pompası ve radyatör.
-- Vantilatör kayışının gerginliği ne kadar olmalıdır? --1 ? 1,5 cm
Kayış nerden hareket alır? --Krank kasnağından
Nerelere hareket verir? --Vantilatöre,su pompasına ve alternatöre.
Koptuğunu nasıl anlarım? --Şarj ikaz lambası yanar.(Motor hemen stop edilir)
Gevsek olursa veya koparsa ne olur? --Motor hararet yapar.
-- Soğutma sisteminin suyu azalıyor, Neden? --Silindir kapak contası arızalı
--Radyatör delik
--Radyatör kapağı bozuk
--Radyatör hortum ve kelepçeleri arızalı vaya delik.
--Kalorifer hortumları delik
--Termostat arızalı.
-- Motor hararet yaptı, neden? --Radyatör petekleri tıkalı,
--Radyatördeki su az
--Vantilatör kayışı gevşek veya kopuk.
--Termostat arızalı
--Motor yağının azalması
--Su kanallarının tıkalı olması
--Uygun vites ve hızda gidilmemesi,
--Otomatik fanın arızalı olması sebep olabilirler.
-- Hararet yapınca ne yapmalıyım? --Motor rölantide çalıştırılır, ılık ve kireçsiz su konulur.
--Radyatöre konulacak su içilebilir temizlikte olmalıdır.
-- Motor sıcak soğuk su koyabilir miyim? --Hayır.Silindir bloğu ve silindir kapağı çatlayabilir.
-- Kışın su donar mı? --Evet. Donmasın diye antifiriz katılır.
-- Termostatı motordan çıkarırsak ne olur? --Motor soğuk çalışır, geç ısınır, aşınmalar artar.
-- Sıcak motorun radyatör kapağı nasıl açılır? --Islak bezle tutup bir miktar açılır havası alınır.

-- Hararet ısı göstergesi çalışmıyor neden? --Hararet Isı müşürü arızalıdır.

 

D- YAĞLAMA SİSTEMİ

GÖREVİ: Yağlama sisteminin üç görevi vardır.

1. Sürtünmeyi azaltarak aşınmayı önlemek,
2. Motorun Soğutmasına yardımcı olmak,
3. Aşınmadan dolayı oluşan pislikleri temizlemektir.

PARÇALARI :
Karter,yağ pompası, Yağ Filtresi,Motor yağı, Yağ Seviye kontrol çubuğu,

Yağ müşürü, Yağ Göstergesi.
1.Karter Motor bloğunun altını kapatmak ve yağa depoluk etmektir.

2.Yağ pompası,karterde durgun halde bulunan yağı sisteme pompalar.

3.Yağ filtresi, sistemde bulunan yağı temizler. Yağ filtresi belli

km'lerde mutlaka değiştirilmelidir. Bazı yağ filtreleri ise gazyağı ile temizlenebilir.

4.Motor yağı motorun içine konulan yağdır. Yeni motoryağı supap muhafaza kapağı üzerindeki kapaktan doldurulur. Motorun yağı karterin altındaki tapa açılarak boşaltılır. Motor yağı belli km.'ler de mutlaka değiştirilmelidir. Motor yağı değiştirilirken motor sıcak olmalıdır. Değiştirilmezse sürtünme ve aşınmalar artar,

güç kaybı olur, çekişten düşer.
5.Yağ Seviye kontrol çubuğu yağ seviyesi kontrolü günlük olarak yapılır. kontrol edilirken kontak anahtarı kapatılır ve 4-5 dakika beklenir. Yağ ölçümü yapılırken araç düz durumda olmalıdır. Yağ seviyesi yağ çubuğuyla

ölçülür ve yağın seviyesi yağ çubuğunun iki çizgisi arasında olmalıdır. Yağ seviyesi normalin altında iken motor çalıştırılırsa motor ısınır ve yanar

6.Yağ müşürü , yağlama sisteminin çalışıp çalışmadığını göstergeye iletir.

7.Yağ Göstergesi , Motorda yağ basıncı düşmüşse,yağ basıncında bir anormallik varsa ve yağlama sistemi çalışmıyorsa, sürücü bunu yağ göstergesinin yanmasından anlar. Motor çalışırken yağ göstergesinde anormallik görülürse motor hemen durdurulur. Motor çalıştığı sürece yağlamanın olup olmadığı motor yağ göstergesinden takip edilebilir. Marşa basılıp motor çalıştırıldığında yağ lambasının sönmesi gerekir.

Motorun yağ eksiltmesinin sebeplerinden bazıları:
Karter contasının yırtılması, segman ya da silindirlerin aşınması, karterin delik olması,  tapadan yağ sızdırmasıdır. Silindirler veya segmanlar aşınmışsa motor yağ yakar.Yağ yakan motorun egzozundan mavi duman çıkar.

Rodaj zamanı : Yeni bir araçta ilk kullanım süresine rodaj denir. Rodaj süresi çalışan parçaların birbiriyle alışma süresidir. Rodaj zamanında :

a.      aşırı sürat yapılmaz,

b.      ani duruş kalkış yapılmaz,

c.       motor tam güç konumunda çalıştırılmaz,

d.      uzun süre sabit hızda gidilmez.

Arıza ve Bakım:
-- Motor yağını nasıl kontrol ederim? --Kontak anahtarı kapatılır, 4-5 dk.beklenir
--Motor sıcakken ve düz zeminde iken,
--yağ çubuğunun iki çizgisi arasında olmalıdır.
-- Yağ az olursa ne olur? --Motor ısınır ve yanar.
-- Yağ neden azalır? --Karter contası yırtılırsa,
--Sekman, silindirler veya supap yuvaları aşınırsa
--Karter delik, tapadan yağ sızdırıyor.
-- Yağ nerden boşaltılır, nerden eklenir? --Karterin altındaki tapasından boşaltılır,
--Supap muhafaza kapağından eklenir.
-- Yağ göstergesi değer göstermiyor
(Yağ lambası yanıyor) neden? --Yağ yok
--Yağ filtresi tıkalı
--Yağ pompası arızalı
--Yağ müşüründe kısa devre var.
Bu durumda ne yapmalıyız?

--Aracı hemen stop ettir.Yağ seviyesine ve yağ müşürüne
--bak. Anlayamazsan servis çağır.
-- Egzozdan mavi duman çıkıyor ne demek? --Araç yağ yakıyor.
-- Araç neden yağ yakar? --Supap yuvaları, silindirler veya sekmanlar aşınırsa
--Yağ fazla ise

-- Motor yağını ne zamanlar kontrol etmeliyim --Günlük Yağ Filtresi

Sayfalar: 1- 2- 3- 4- 5- 6- 7- 8- 9- 10- 11- 12