ÝNSAN VÜCUDU
DOLAÞIM SÝSTEMÝ
Kalp, kan ve damarlardan oluþur
(Atar, toplar ve kýlcal damarlar), Lenf damarlarý ve lenf bezlerinden meydana gelir.
Sistemin merkezi kalp olduðu için pompa gibi çalýþarak kaný damarlara pompalar. Kýlcal damarlar aracýlýðý ile kanýn Ýçindeki oksijeni, besinleri, hormonlarý, iyonlarý, kafa derisine, ayak parmaðýndaki hücrelere kadar taþýr.
Buralarda kullanýldýktan sonra artýk maddeleri, karbondioksiti toplardamarlar aracýlýðý Ýle toplayarak temizlenmek üzere akciðerlere ve boþaltým sistemine taþýr.
Kalp : Dolaþým siteminin merkezidir.Kalp atýmý
Yetiþkinlerde : 60?80
Çocuklarda : 80?100
Bebeklerde: 100?120 arasýndadýr.
Damarlar :Kanýn vücuda daðýtýlmasýný saðlayan yollarýdýr:
Atardamarlar : Kalbin pompaladýðý temiz kaný ( açýk kýrmýzý ) vücuda daðýtýrlar.
> Kan basýncýnýn en fazla olduðu damarlardýr.
Toplardamarlar : Kaný dokulardaki kýlcal damarlardan alarak kalbe getiren damarlardýr. Taþýdýklarý kan kirlidir çünkü içinde CO2 ,besinmaddeleri ve artýk maddeler vardýr. Bu nedenle de koyu kýrmýzý renktedir.Kýlcal damarlar : Atardamarlarýn en ince dallarýdýr ve madde deðiþimini saðlarlar. Kan basýncý en az olan damarlardýr.
> Vücut aðýrlýðýmýzýn 1/13'ü kandýr.
SOLUNUM SÝSTEMÝSolunum : Fizyolojik bir olay olup, kiþinin yaþamý için gerekli oksijeni almasýný saðlar. Gerçek fonksiyonu, dokulara oksijen saðlamak ve dokularda oluþan CO2'i alýp dýþarý atmaktýr.
Solunum sayýsý
Yetiþkinlerde 15?20
Çocuklarda ve bebeklerde : 30?40 arasýndadýr.
Soluk alýp vermeye "soluma" adý verilir. Soluma, solunum merkezinin akciðerlere CO2'nin arttýðýný uyarmasý ile baþlar. Merkezin diyaframý ve göðüs kaslarýný uyarmasý üzerine de kaslar kasýlarak göðüs kafesini geniþletir, kasýlan kaslarýn bir süre sonra gevþemesi ile göðüs kafesi daralýr. Böylece soluk alýp verme iþlemi gerçekleþmiþ olur.
SÝNDÝRÝM SÝSTEMÝCanlý organizmalarýn yaþamýný sürdürebilmesi için gerekli olan gýdalarýn alýnmasý, parçalanmasý,sindirilmesi ve artýklarýn dýþarý atýlmasý iþlemlerinden sorumlu sistemdir. Aðýzda baþlayýp anüste sona erer. Bu iþlemleri, organlarý ve enzimleriyle yapar.
Aðýzda çiðnenen besin maddeleri yutak ve yemek borusundan geçerek mideye gelir. Burada yelerince parçalandýktan sonra 12 parmak baðýrsaðýna girerek salgýlarla karýþýr. Daha sonra emilmek üzere ince baðýrsaklara gider, oradan da kalýn baðýrsaklara geçerek artýklar anüsten dýþarý atýlýr
SÝNÝR SÝSTEMÝ
Duyularýn alýnmasý, algýlanmasý ve tepki verilmesinden sorumlu sinir sistemidir. Bu sistem organizmanýn tüm sistemleriyle koordineli bir þekilde çalýþýr ve bu sistemleri yönetir.
Sinir sistemini organizma ile çevre arasýndaki iletiþimi saðlayarak algýlamayý, öðrenmeyi, düþünmeyi ve tepki vermeyi gerçekleþtirir.
3 bölümdür
> Merkezi sinir sistemi
> Çevresel sinir sistemi: Duyu, motor ve baðlantý sinirlerinden oluþur.
> Otonom sinir sistemi: Sempatik ve parasempatiktir.
Beyin: Vücudu kontrol eden bilinç sistemidir. Tüm istemli hareketlerden, çevrenin algýlanmasýndan ve olaylara verilen tepkiden sorumludur. Ayrýca bizi biz yapan düþünce ve duyulara sahip olmamýzý saðlar. Beyinden 12 çift sinir çýkar.Beyincik : Hareket ve dengeyi saðlar
Soðan ilik : Dolaþým ve solunum sistemini kontrol eder.
Omurilik : 31 çift sinir çýkar. 12 çiftle birlikte hareket eder. Daha çok kas, deri ve iç organlarda Ýþlevlerini yürütürler.