Sayfalar: 1- 2- 3- 4- 5- 6- 7- 8- 9- 10- 11- 12

 

Motorun tanımı

MOTORLARIN DIŞINDAKİ ÇALIŞMA SİSTEMLERİ

A- ATEŞLEME SİSTEMİ
B- YAKIT SİSTEMİ
C- YAĞLAMA SİSTEMİ
D- SOĞUTMA SİSTEMİ 
E- MARJ SİSTEMİ 
F- ŞARJ SİSTEMİ

B- BENZİNLİ MOTORLARIN YAKIT SİSTEMİ

GÖREVİ :Motor için gerekli  benzin hava karışımını  silindirlere gönderir.

PARÇALARI: Yakıt deposu,yakıt pompası,yakıt filtresi,karbüratör,emme manifoldu, yakıt göstergesi

1? Yakıt Deposu: Motor için gereken yakıta depoluk eder. İçerisinde şamandıra sistemi bulunur.Katalitik konvantör bulunan araçlarda kurşunsuz benzin kullanılır.

2? Yakıt Boru  ve Hortumları: Yakıtın depodan karbüratöre  iletilmesini sağlarlar.

3? Yakıt Pompası (Yakıt Otomatiği): Yakıtı depodan emerek belli bir basınç altında karbüratöre pompalayarak gönderen elemandır. Hareketini kam milinden alır.Yakıt pompası depo ile karbüratör arasındadır.

4? Yakıt Filtresi: Karbüratöre  giden yakıtı temizler. Periyodik aralıklarla yenisiyle değiştirilir.

5? Hava Filtresi: Karbüratöre girecek havanın içerisindeki toz ve pislikleri temizler. Tıkandığında basınçlı hava ile temizlenir. Temizlenmezse yakıt sarfiyatı artar.Periyodik aralıklarla yenisiyle değiştirilir.

6? Karbüratör: Yanma için gerekli olan 1/15 oranındaki  benzin - hava karışımını hazırlar.  Emme manifoldunun üzerinde bulunur. Karbüratörde aşağıdaki devreler bulunur.

a.Rölanti devresi: Ayağın gaz pedalından.çekildiği andaki motorun çalıştığı en düşük devire denir. Rölanti ayarı vardır.Karbüratörden tornavida ile yapılır. Düşükse ayak gaz pedalından çekilince motor stop eder. Rölanti devri yüksek ise motor fazla yakıt sarf eder

b.Jikle devresi: Soğuk havalarda motorun kolay çalışması için zengin karışımı ayarlayan devredir. Jikle  soğuk havalarda ve ilk çalışma esnasında motorun daha kolay çalışması için zengin karışım hazırlayan devredir. Mekanik ve otomatik olmak üzere ikiye ayrılır. Burada dikkat edilecek husus mekanik jiklenin çekili unutulmamasıdır.Jikle çekili unutulursa zengin karışım olur,yakıt sarfiyatı artar,motor boğulur ve egzozdan siyah duman çıkar. Jikle kelebeği karbüratörün hava giriş deliği önünde bulunur.

c.Kapış devresi: Gaz pedalına aniden basıldığında motorun hızlanarak çalıştığı devredir.

7? Emme manifoldu: Karbüratörde hazırlanan hava  - yakıt karışımını emme supaplarına iletir.

 Egzoz Monifoldu: Egzoz supaplarından çıkan yanmış gazları egzoz borusuna iletir.

8? Yakıt Göstergesi: Depodaki yakıt miktarını belirten göstergedir. Yakıt azaldığı zaman kırmızı yanar. En kısa zamanda yakıt ikmali yapmak gerekir. Yakıt ikmali yaparken aracın motoru stop edilir.

 SİSTEMİN ÇALIŞMASI

Benzin otomatiği motor çalıştığı sürece, depodan yakıt boruları yardımıyla emdiği yakıtı karbüratöre pompalar. Karbüratör bu yakıtı hava ile birleştirerek oluşturduğu hava yakıt karışımını emme manifoldu yoluyla emme supaplarından silindirler  içerisine gönderir. Böylece sistem işlemini yerine getirmiş olur

Yakıt Sisteminde hava filtresi toz ve pisliklerden tıkanmışsa, karbüratöre yeterli miktarda da hava giremez. Motor fazla yakıt sarf eder. Motor boğulur. Bu nedenle filtre belirli zamanlarda (kilometrelerde) basınçlı hava ile temizlenmeli ve belirli kilometrelerde yenisiyle değiştirilmelidir

Motor Fazla Yakıt Yakıyor ise ;

- Araç 90 km/s ?den daha fazla hızlı kullanmamalıdır.

- Hava Filtresi kirli veya tıkalı olmamalıdır.

- Jikle çekili olarak unutulmamalıdır.

- Karbüratör ayarları bozuk olmamalıdır.

Fazla Yakıt Yakan aracın (zengin karışımla çalışan) aracın egzozundan siyah duman çıkar.

Yakıt sisteminde Motorun Yaza - Kışa Hazırlanması: Hava filtresi ve otomatik jiklenin, yazın yazlık konuma, kışın kışlık konuma getirilmesi gerekir.

Motor boğulursa  gaz pedalına  tam basıldıktan sonra  marş yapılarak motor çalıştırılmalıdır.

Motor ilk çalıştırılırken bir miktar gaz verildikten sonra debriyaj pedalına basarak marş yapılır.

Ayağınızı gazdan çekince stop ediyorsa karbüratöre bakılır.

BENZİNLİ ARAÇLARDA ENJEKSİYON SİSTEMİNİN AÇIKLANMASI:

Bu sistemde karbüratör bulunmaz. Dizel motorlarda olduğu gibi enjeksiyon pompası ve enjektörler bulunur. Enjeksiyon sistemli araçlarda enjeksiyon uyarı lambası söndükten sonra marş yapılmalıdır  .Oksijen sondası enjeksiyonlu araçlarda yakıt sisteminin bir parçasıdır.

Arıza ve Bakımı:
-- Araç neden boğulur? --Çalıştırırken gaz pedalına devamlı basılmış
--Mekanik jikle çekili unutulmuş
--Hava filtresi tıkalı.
-- Boğulursa ne yaparız? --15-20dk. Bekler çalıştırırız veya
--Gaz pedalına sonuna kadar basar marş yaparız.
-- Enjeksiyon sisteminin avantajı var mı?--Yakıtı az yakar.
-- Fazla yakıt yaktığını nasıl anlarım --Egsozdan siyah duman çıkar.
-- Araç neden fazla yakıt yakar? --Uygun viteste kullanmaz, gereksiz gaza basarsan
--Hava filtresi tıkalıysa(Basınçlı hava ile temizlenir)
--jikle çekili unutulursa
--Karbüratör ve rölanti ayarı düzgün yapılmazsa.
--Ani duruş kalkış, yüksek hızda gidersen,
--Frenlerin sıkı ise.
--Kavrama kaçırıyorsa
-- Egzozdan ses geliyor, neden? --Egzoz susturucun patlamış
-- Kışa hazırlanırken bir şey yapmalı mıyım? --Hava filtresi kışlık pozisyona çevir
--Jikleyi kışlık pozisyona cevir yada ayarlat
-- Motor çalışınca stop ediyor, neden? --Karbüratöre benzin gelmiyor kontrol et.
Nasıl? --Karbüratörün üst kapağını açar gaz pedalını pompalarsın.
Gelmiyor --Benzinin var mı?
--Benzin pompası çalışıyor mu?
--Benzin filtresi çalışıyor mu?
--Benzin boruları mı tıkalı yada delik kontrol et.

-- Jikle kelebeği nerdedir? --Karbüratörün hava giriş deliği önünde. Yakıt Deposu Yakıt Filtresi Yakıt Pompası (Benzin Otomatiği) Karbüratör Hava Filtresi

 

DİZEL MOTORLARIN YAKIT SİSTEMİ

ÇALIŞMA PRENSİBİ : Sıkıştırılan kızgın hava üzerine enjektörlerden Yakıt püskürtülmesiyle çalışan motorlara Dizel motorlar denir.Yakıtı Motorindir.

 PARÇALARI

1. Yakıt Deposu: Yakıta depoluk eder. Deponun, altında su boşaltma musluğu vardır. içerisinde şamandıra sistemi bulunur.

2. Besleme (yakıt) Pompası: Depodan aldığı motorini, filtrelerden geçirerek enjeksiyon pompasına gönderir.

3. Yakıt Filtresi: enjeksiyon pompasına giden mazotu temizler.

4. Yakıt Enjeksiyon (Mazot)  Pompası: Gelen yakıtı yüksek basınçla enjektörlere gönderir.

5. Boru ve rekorlar: Depodan enjeksiyon pompasına ve enjektörlere yakıtı taşıyan borulardır

6. Enjektörler: Mazot pompasından gelen yüksek basınçlı motorini; sıkıştırma zamanının sonunda, yanma odasındaki  sıkıştırılmış ve sıcak havanın üzerine püskürtürler.

7. Hava Filtresi: Dışarıdan motor içerisine giren havayı temizler.

8. Isıtma (kızdırma) Bujileri: Dizel motorlarının soğuk havalarda daha kolay çalışmasını sağlarlar.

9. Yakıt Göstergesi: Mazot deposundaki yakıt miktarını gösterir.

 DİZEL MOTORLARDA YAKIT SİSTEMİNİN ÇALIŞMASI

Çalışma prensipleri aynı benzinli motorlardaki gibidir. Emme - sıkıştırma  ateşleme (iş) ve egzoz zamanıdır. Ancak dizel motorlarında bujilerin yerine enjektörler vardır. Enjektörler sıkışma zamanının sonunda püskürtme şekilde yanma odalarına motorini püskürtüp ve yanmasını sağlarlar.

BAKIMI VE BASİT ARIZALARI

? Dizel motorların mahsurlarından biri Yakıt Sisteminin Hava yapmasıdır. Dizel motorlarında yakıt sistemi içerisine hava girerse yakıta yapılan basınç devamlı olmayacağı için motor çalışmaz. Bunun için havanın sistemden çıkartılması gerekmektedir. Yakıt Sisteminin Hava Yapmasının üç sebebi vardır:

- Depoda yakıtın bitmesi,

- Borulardaki  çatlak veya kaçaklar,

- Filtre  değişimleri ve temizlenmesinde gerekli özenin gösterilmemesi.

? Isıtma bujileri ile dizel motorlarda  silindir içindeki hava ısıtılmak suretiyle, soğuk havalarda ve ilk çalışmalarda motorun daha rahat çalışması sağlanır.

?Yakıt  Deposundan Suyun Alınması: Mazot deposunun altında veya yakıt filtresinin altındaki su alma muslukları, zaman zaman açılarak biriken su tahliye edilir.

? Yakıt Filtresinin Temizlenmesi ve Değiştirilmesi: Yakıt filtreleri periyodik zamanlarda değiştirilir.

Hava Filtresinin  (Yağlı ve Kuru Tip) Temizlenmesi ve Değiştirilmesi  Kuru tip elemanlı hava filtreleri basınçlı hava ile temizlenir. Yağlı tiplerde ise aracın kullanıldığı ortama göre periyodik aralıklarda filtre yağı değiştirilmelidir.

Arıza ve Bakım:
-- Dizel motor çalışmıyor, neden? --Yakıt sistemi hava yapmıştır(El ile havası alınır)
-- Neden hava yapar? --Depoda yakıt biterse,
--Alçak basınç borularında çatlak veya kaçak olursa,
--Filtreleri temizledikten veya değiştirdikten sonra.
-- Soğuk havada dizel motor çalışmıyor, neden? --Isıtma bujisi arızalı.
-- Hava filtresi yağlı tip ne ile temizlemeliyim? --Gaz yağı ile
-- Dizel aracımdan siyah duman çıkıyor, neden? --Hava filtresi tıkalı,
--Enjeksiyon(Mazot)pompası arızalı
--Enjektör arızalı.
-- Günlük yapmam gereken bir şey var mı? --Evet. Yakıt deposu ve yakıt filtresinin altındaki
- çeşmelerden suyu alınır.
-- Enjektörlere mazotu dağıtan parça neydi? --Enjeksiyon(Mazot) pompası
-- Enjeksiyon(Mazot) pompasına yakıtı hangi parça yolluyordu? --Besleme Pompası (Mazot Otomatiği)
-- Dizel motorda silindire ne doldurulur? --Sadece hava.
-- Dizel motorda aracı çalıştırmadan önce hangi lambaların sönmesini bekleriz?
--Enjeksiyon sistem uyarı lambasının --Isıtma bujisi lambasının --Hava basınç saatinin

-- Motor dönüyor ama çalışamıyor, neden? --Yakıt filtresi tıkalı. Yakıt Deposu Yakıt Filtresi Besleme Pompası (Mazot otomatiği) Enjeksiyon pompası (Mazot pompası)

Sayfalar: 1- 2- 3- 4- 5- 6- 7- 8- 9- 10- 11- 12